خودروی پیکان Paykan
پیکان
 | |
| تولیدکننده |
ایران ناسیونال (تا سال ۱۳۵۷) ایران خودرو (از سال ۱۳۵۷ تا توقف تولید) |
|---|---|
| نام‌های دیگر |
پیکان جوانان پیکان دولوکس پیکان کارلوکس پیکان ۱۶۰۰ پیکان کار پیکان وانت پیکان استیشن پیکان اتوماتیک پیکان سپر جوشن |
| تاریخ تولید | ۱۳۴۶ تا ۱۳۸۳ خورشیدی (اردیبهشت ۱۳۸۴) |
| مکان مونتاژ | ایران خودرو |
| کلاس | سدان، استیشن، وانت |
| نوع بدنه | چهار در سدان پنج در استیشن واگن دو در وانت |
| طرح | موتور جلو، محور عقب |
| جعبه دنده | جعبه‌دنده دستی (جعبه دنده اتومات در مدل های۴۹) |
| فاصله بین دو محور | ۲۵۰۹ میلی‌متر |
| طول | ۴۲۴۵ میلی‌متر |
| عرض | ۱۶۲۰ میلی‌متر |
| ارتفاع | ۱۴۱۹ میلی‌متر |
| وزن | ۹۹۰ کیلوگرم |
| خودروهای مرتبط |
روتس ارو هیلمن هانتر پیکان وانت پژو آردی پژو روآ وانت آریسان |
| سیستم تعلیق جلو | مک فرسون |
| سیستم تعلیق عقب | فنر شمش |
تاریخچه
بعد از چندین تلاش ناموفق برای ساخت اتومبیل‌های فیات در اوایل دهه ۱۳۴۰، قرارداد مونتاژ پیکان (آخرین مدل هیلمن هانتر؛ (کرایسلر) روتس ارو مدل ۱۹۶۶) در ایران بین شرکت ایران ناسیونال (ایران خودروی کنونی) و گروه صنعتی روتس (Group Rootes) انگلستان، که در حال ورشکستگی بود، بسته شد و تولید این خودرو پس از یک دهه تولید در انگلستان، در ایران شروع شد. طراحی اصلی پیکان کاری از شرکت تالبوت از زیر مجموعه‌های گروه روتس بود. یک سال بعد در سال ۱۳۴۷ شرکت آمریکایی کرایسلر توانست گروه صنعتی روتس را بخرد که تأثیری بر روند تولید پیکان در ایران نداشت و مدل‌های مختلف پیکان در ایران تولید می‌شد. در سال ۱۳۵۹ تولید پیکان با ظاهری جدید (معروف به چراغ بنزی) طراحی معروف کرایسلر بود در ایران آغاز شد. روند مونتاژ خودرو در ایران خودرو به همین ترتیب تا سال ۱۳۶۴ ادامه یافت و تا این سال کماکان قطعات اصلی از خارج وارد و شرکت ایران خودرو آن‌ها را مونتاژ می‌کرد، و در کنار آن قسمت‌هایی چون بدنه، رادیاتور، شیشه و کمک فنر عقب و جلو در ایران ساخته می‌شدند. در سال ۱۳۶۴ خط تولید پیکان در کرایسلر انگلستان متوقف شد و در شرکت پژو فرانسه ادغام شد و در نتیجه ایران خودرو با کاهش دستگاه انتقال قدرت اصلی مواجه شد و تولید پیکان از سقف بیش از ۷۰ هزار دستگاه در سال ۱۳۶۳ به سه هزار دستگاه در سال ۱۳۶۸ سقوط کرد. در این سال کارخانه پژو موافقت کرد ایران خودرو با بکار بردن سیستم تعلیق و موتور پژو 504 بر روی بدنه پیکان، به تولید پیکان ادامه دهد که این روند در حدود شش سال دوام آورد. پس از آن با ساخت قطعات لازم در ایران، پیکان۱۶۰۰ در شهریور ماه ۱۳۷۱ تولید شد و تولید آن تا ۲۵ اردیبهشت سال ۱۳۸۴، در حدود ۱۳ سال، ادامه داشت. همچنین در سال ۱۳۷۲ طرح پرتو تایپی از سوی ایران خودرو برای پیکان معرفی شد ولی هرگز به تولید انبوه نرسید. اما در سال ۱۳۷۳ نوعی پیکان موسوم به سپر جوشن تولید شد که فقط اندکی به آن طرح شبیه بود. یکسری از تغییرات دیگر که مربوط به طرح پرتوتایپ بود نیز در سال‌های بعد در پیکانها اجرا شد. در روز ۲۵ اردیبهشت سال ۱۳۸۴ پس از گذشت ۳۸ سال و تولید دو میلیون و ۲۹۵ هزار دستگاه، تولید پیکان متوقف شد و آخرین پیکان تولیدی به موزه فرستاد شد. پس از آن تلاش‌های فراوانی برای ایجاد یک خودروی جایگزین برای این خودرو انجام شد. از جمله خودروهای جانشین می‌توان به ال 90، چری کیو 6، طرح ان پی (که منجر به خلق پژو ۲۰۶ صندوقدار شد)، پژو روآ، خودرویی بر اساس پلت فرم پژو 405 (که نتجه آن سمند شد) اشاره کرد که البته طرح‌های مذکور یا ناکام ماند یا مورد استقبال قرار نگرفت یا قیمت آن‌ها گران تمام شد.
مدل‌ها
- کارلوکس
- جوانان
- کار
- 1600
- دولوکس
- دولوکس فیس لیفت
- استیشن
- وانت
- تاکسی
- اتوماتیک
- پژویی
- سپر جوشن
پیکان جوانان (هیلمن هانتر جی‌تی)
استقبال ایرانیان از پیکان سبب شد در اوایل دهه ۱۳۵۰ مدل جوانان نیز که دارای حجم موتور مشابه، اما قدرت موتور بیشتر با سرسیلندر آلومینیومی بود به خط تولید پیکان اضافه شود. پیکان جوانان بواسطه داشتن دو کاربراتور سرعت و شتاب بیشتری داشت و در قسمت جلو پنجره دارای چهار عدد چراغ جلو بود و در داخل خودرو در قسمت جلو داشبورد تفاوت‌هایی با مدل‌های معمولی داشت و با داشتن آمپر برق و فشار روغن در کنار درجه باک و دمای موتور جلوه خاصی داشت و علاقه مندانی را جذب خود کرده بود.
دولوکس
پیکان دولوکس یکی از معروف‌ترین مدل‌های پیکان بود. این نوع مدل از مدل‌های اولیه پیکان بود. برخی از مدل به صورت دنده اتوماتیک ساخته شد. سپر این نوع مدل از نوع شمشیری بود. این مدل برای قد بلندها که وارد ماشین می‌شدند دشواری‌هایی ایجاد می‌کرد. فرم بدنه این مدل از نوع کبریتی بود.
دولوکس فیس‌لیفت
از سال ۱۳۵۹ پیکان با تغییری که کرایسلر در فرم ظاهری هانتر بوجود آورد، شامل تغییر کامل چراغ‌های جلو و عقب (به فرم بزرگ و یکپارچه کاملاً مستطیل)، پانل نشانگرهای مقابل راننده، تولید شد (این مدل در سال‌های ابتدایی تولید به پیکان چراغ بنزی معروف بود).
کارلوکس
پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، شرکت ایران خودرو از برادران خیامی گرفته شد و تحت مالکیت دولت قرار گرفت که نتیجه آن کاهش محصولات خانواده پیکان به دو نوع سدان و وانت شد. اما دولت با سرهم کردن قطعاتی که در انبار ایران خودرو از مدل‌های قبل باقی‌مانده بود این خودرو را ساخت.
کار
پیکان کار نوعی از مدل‌های مخصوص پیکان بود. این نوع مدل در دهه ۵۰ در کارخانه ایران ناسیونال تولید شد. این نوع خودرو بنا به درخواست مشتریانی که محل کارشان صنعتی بود ساخته شد. این خودرو بعد از انقلاب هم تولید شد. موتور این نوع مدل از نوع مدل تخت بود که تقریباً شتاب بالایی داشت. چراغ دنده عقب این مدل از چراغ‌های ترمز و خطر و راهنما جدا بود.
پیکان پژویی
در سال ۱۳۷۰ ایران خودرو با استفاده از سیستم تعلیق و موتور ۱۸۰۰ سی سی، پژو 504 بر روی بدنه پیکان، نوع جدیدی از پیکان را که در ایران به پیکان پژویی معروف شد تولید نمود و تا ۶ سال به تولید آن ادامه داد.
این مدل پیکان به خاطر دارا بودن موتور پژو ۵۰۴ بر روی اتاق سبک پیکان از قدرت و شتاب کم‌نظیری برخوردار بود. شتاب عالی این خودرو در زمان تولیدش زبان زد عام شده بود به‌طوری‌که تعداد بسیاری ازین مدل ماشین به خاطر سرعت بالا و عدم آیرودینامیک مناسب با موتور، تصادفات زیادی به بار آورد.
شتاب اولیه این خودرو نسبت به پژو ۵۰۴ و حتی پژو ۴۰۵ هم بیشتر است و این به لطف بدنه سبک پیکان و موتور قوی پژو امکانپذیر شده‌است.
دلیل اصلی تولید این مدل پیکان خرید تالبوت توسط پژو بود که منجر به وقفه در تولید پیکان در کارخانه ایرانخودرو شد، که پس از مدتی با پیشنهاد کارخانه پژو تعداد محدودی از موتورهای پژو ۵۰۴ که در فرانسه مانده بود به ایران فروخته شد و پیکان پژویی به مدت ۶ سال تولید و با اتمام موتورهای پژو ۵۰۴ تولید این خودرو به فراموشی سپرده شد.
بیشتر این ماشین‌ها در منطقه غرب کشور بوده و مورد علاقه مردم بومی این منطقه است.
پیکان 1600
تولید آن از شهریور ۱۳۷۱ با تولید موتور ۱۶۰۰ سی سی مگاموتور در ایران و استفاده از گیربکس هایی (از کشورهای آلمان آرژانتین و سرانجام تولید داخل) اکسل‌های تولید ایران، آغاز شد و برای ۱۳ سال ادامه یافت.
پیکان سپرجوشن
این پیکان با تفاوت ظاهری که درسپر که بلندتر بود شناخته می‌شد.
پیکان‌سواران نامدار
اولین مصرف‌کننده نامدار پیکان امیر عباس هویدا، نخست‌وزیر ایران بود که تا آخرین روزهای صدارت، اتومبیل مرسدس بنز ضدگلوله خود را سوار نشد و پیکان سرمه‌ای رنگش را ترجیح داد و او بود که جمله «به امید روزی که هر ایرانی یک پیکان داشته باشد» را وارد تاریخ ایران کرد.
